Cảnh Báo Sốt Xuất Huyết Mùa Hè: Nhận Biết Sớm Để Bảo Vệ Cả Nhà

Mỗi năm, khi mùa mưa đến, sốt xuất huyết lại trở thành mối lo ngại lớn đối với sức khỏe cộng đồng. Dù không còn là căn bệnh mới, nhưng sốt xuất huyết vẫn gây ra hàng nghìn ca mắc và tử vong tại Việt Nam mỗi năm. Điều đáng nói là nhiều trường hợp tử vong xảy ra do người bệnh chủ quan, phát hiện muộn hoặc sơ cứu sai cách trong giai đoạn đầu của bệnh.

Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về sốt xuất huyết, cách nhận biết, sai lầm thường gặp khi xử lý tại nhà và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Sốt Xuất Huyết Là Gì?

Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, lây truyền qua muỗi vằn Aedes aegypti. Loại muỗi này hoạt động mạnh vào ban ngày, đặc biệt vào sáng sớm và chiều tối, thường sinh sống ở các khu vực nước đọng như lu, vại, chậu hoa, lốp xe cũ…

Bệnh không lây từ người sang người trực tiếp, mà thông qua muỗi đốt người nhiễm bệnh rồi truyền virus sang người lành.

Tình Hình Dịch Bệnh Hiện Nay

Theo số liệu từ Bộ Y tế, số ca mắc sốt xuất huyết trong mùa hè 2025 đang có xu hướng tăng cao trở lại ở nhiều tỉnh thành. Không chỉ trẻ nhỏ mà cả người lớn cũng ghi nhận nhiều ca bệnh nặng, đặc biệt khi phát hiện và xử lý muộn. Biến chứng của sốt xuất huyết có thể rất nghiêm trọng như sốc, chảy máu nội tạng, suy gan, suy thận, thậm chí tử vong.

Do đó, việc nhận biết sớm và xử trí đúng cách là yếu tố then chốt giúp giảm thiểu rủi ro.

Triệu Chứng Sốt Xuất Huyết: Nhận Biết Qua 3 Giai Đoạn

Sốt xuất huyết diễn tiến qua 3 giai đoạn với những đặc điểm riêng biệt. Việc theo dõi kỹ triệu chứng từng ngày có thể giúp nhận diện nguy hiểm và xử lý kịp thời.

1. Giai đoạn sốt (0–3 ngày)

• Sốt cao đột ngột 39–40°C, liên tục, khó hạ
• Đau đầu, đặc biệt đau sau hốc mắt
• Đau cơ, xương khớp, mệt mỏi toàn thân
• Buồn nôn, chán ăn, có thể nổi mẩn nhẹ

👉 Lưu ý: Giai đoạn này dễ nhầm với cảm cúm hoặc sốt siêu vi thông thường. Tuy nhiên, nếu sốt cao kéo dài không đáp ứng thuốc hạ sốt, cần đi khám ngay.

2. Giai đoạn nguy hiểm (ngày 3–6)

• Sốt giảm hoặc ngắt, dễ khiến người bệnh lầm tưởng đã khỏi
• Xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo:
  • Xuất huyết dưới da (nốt đỏ không biến mất khi ấn)
  • Chảy máu cam, chảy máu chân răng
  • Nôn ói nhiều, đau bụng dữ dội
  • Mệt mỏi, lừ đừ, tay chân lạnh
  • Đi tiểu ít, tiểu sậm màu

👉 Đây là giai đoạn nguy hiểm nhất, nguy cơ sốc cao. Nếu không được xử lý đúng cách, có thể gây tụt huyết áp, tổn thương nội tạng.

3. Giai đoạn hồi phục (ngày 7 trở đi)

• Hết sốt, ăn uống trở lại, đi tiểu nhiều hơn
• Phát ban nhẹ, da hồng trở lại
• Cần theo dõi thêm ít nhất 48–72h sau khi hết sốt để đảm bảo không có biến chứng

  

Sai Lầm Nguy Hiểm Khi Sơ Cứu Trẻ Bị Sốt Xuất Huyết

Nhiều phụ huynh khi thấy trẻ sốt cao thường áp dụng các cách sơ cứu sai, không những không hiệu quả mà còn gây nguy hiểm:

Chườm đá, tắm nước lạnh khi sốt

Việc này làm co mạch ngoại vi đột ngột, có thể gây lạnh run, sốt cao hơn, thậm chí co giật.

Tự ý dùng thuốc giảm đau kháng viêm (Aspirin, Ibuprofen)

Những thuốc này tăng nguy cơ chảy máu, tuyệt đối không dùng trong sốt xuất huyết.

Không theo dõi sát khi sốt giảm

Nhiều người lầm tưởng khi hạ sốt là đã khỏi, nhưng thực tế đó có thể là dấu hiệu chuyển sang giai đoạn nguy hiểm. Giai đoạn này cần theo dõi sát mạch, huyết áp, nước tiểu…

Làm Gì Khi Nghi Ngờ Sốt Xuất Huyết?

• Đưa người bệnh đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt, đặc biệt nếu sốt trên 2 ngày không giảm hoặc có dấu hiệu xuất huyết
• Cho uống nước, oresol, nước trái cây, không để cơ thể mất nước
• Dùng Paracetamol đúng liều để hạ sốt (10–15mg/kg/lần, cách nhau 4–6 giờ)
• Theo dõi mạch, huyết áp, nước tiểu, sắc da, báo bác sĩ ngay nếu có dấu hiệu bất thường

Phòng Ngừa Sốt Xuất Huyết: Bắt Đầu Từ Những Việc Nhỏ

Hiện chưa có vaccine phổ cập tại Việt Nam, nên phòng bệnh vẫn là biện pháp quan trọng nhất. Bạn có thể bắt đầu từ những hành động đơn giản sau:

Diệt muỗi – lăng quăng:

• Đậy kín các dụng cụ chứa nước
• Thau rửa lu, xô, bể nước 1–2 lần/tuần
• Bỏ nước thừa trong chậu cây, bình hoa
• Thả cá vào bể để ăn lăng quăng

  

Tránh muỗi đốt:

• Mặc áo dài tay, sử dụng màn kể cả ban ngày
• Dùng xịt/kem chống muỗi an toàn cho trẻ nhỏ
• Bố trí nhà ở thông thoáng, tránh nơi tối ẩm

 Tăng đề kháng:

• Bổ sung vitamin C, uống nhiều nước
• Ăn uống đủ chất, vận động nhẹ nhàng
• Ngủ đủ giấc, giữ tinh thần lạc quan

  

Sốt xuất huyết là bệnh nguy hiểm, diễn tiến nhanh và dễ gây biến chứng nếu chủ quan. Việc nhận biết sớm, xử trí đúng và phòng ngừa từ môi trường sống hàng ngày là chìa khóa bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình, đặc biệt trong mùa hè – mùa cao điểm của dịch bệnh.

👉 Đừng chờ đến khi có triệu chứng mới hành động. Chủ động diệt muỗi, bảo vệ môi trường, tăng cường sức đề kháng và nâng cao hiểu biết là cách tốt nhất để chặn đứng nguy cơ sốt xuất huyết ngay từ hôm nay!