Góc Sức Khỏe

Dấu Hiệu Cảnh Báo Nhiễm Virus RSV Nặng Cần Nhập Viện Gấp!

Khi thời tiết miền Bắc bắt đầu chuyển lạnh sâu, không khí khô hanh cũng là lúc các bệnh viện nhi đồng trở nên quá tải. Một trong những “thủ phạm” chính gây ra các đợt nhập viện hàng loạt này chính là RSV (Virus Hợp Bào Hô Hấp).

Đối với người lớn, RSV có thể chỉ thoáng qua như một cơn cảm lạnh thông thường. Nhưng với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt là các bé dưới 6 tháng tuổi, RSV có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm tiểu phế quản, viêm phổivà suy hô hấp, đe dọa trực tiếp đến tính mạng.

Là cha mẹ, việc “bỏ túi” kiến thức để nhận biết sớm các dấu hiệu bệnh và, quan trọng hơn, các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm là vô cùng cần thiết. Bài viết này sẽ là cuốn cẩm nang giúp bạn bình tĩnh và sáng suốt bảo vệ con yêu.

1. RSV Là Gì và Tại Sao Lại Nguy Hiểm Với Trẻ Nhỏ?

RSV (Respiratory Syncytial Virus) là một loại virus rất phổ biến, dễ lây lan qua các giọt bắn (ho, hắt hơi) hoặc qua tiếp xúc bề mặt. Hầu hết trẻ em đều sẽ nhiễm RSV ít nhất một lần trước khi được 2 tuổi.

Tại sao RSV “ưu ái” tấn công trẻ nhỏ?

  • Đường thở quá nhỏ: Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đường thở (phế quản và tiểu phế quản) có kích thước rất hẹp.
  • Cơ chế của RSV: Khi xâm nhập, RSV gây viêm, sưng phù niêm mạc và tăng tiết một lượng lớn dịch nhầy (đờm, dãi).
  • Hậu quả: Sự kết hợp của sưng viêm và dịch nhầy đặc quánh dễ dàng gây bít tắc đường thở nhỏ của trẻ, dẫn đến suy hô hấp.

2. Các Triệu Chứng Khởi Phát (Giai Đoạn Giống Cảm Lạnh)

Trong 1-3 ngày đầu tiên, các triệu chứng của RSV rất khó phân biệt với cảm lạnh thông thường:

  • Chảy nước mũi trong, loãng.
  • Ho khan hoặc ho húng hắng.
  • Sốt nhẹ (hoặc không sốt).
  • Trẻ có thể hơi quấy khóc, ăn uống kém hơn một chút.
    h
    1-2 ngày đầu, triệu chứng của bệnh tương tự như cảm cúm

Ở giai đoạn này, đa số trẻ có thể được chăm sóc tại nhà bằng các biện pháp hỗ trợ như vệ sinh mũi, bù dịch và hạ sốt.

3. Dấu Hiệu Cảnh Báo “Cờ Đỏ” – Cần Nhập Viện GẤP!

Đây là phần quan trọng nhất cha mẹ cần ghi nhớ. Bệnh có thể chuyển nặng rất nhanh, thường vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 5 của bệnh. Nếu con bạn có bất kỳ dấu hiệu nào dưới đây, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức, bất kể là ngày hay đêm.

a. Dấu Hiệu Khó Thở (Dễ nhận biết nhất)

Đây là dấu hiệu “vàng” cho thấy đường thở của trẻ đã bị tắc nghẽn. Cha mẹ cần vạch áo trẻ lên, quan sát kỹ lồng ngực và bụng:

  • Thở nhanh bất thường:
    • Cách đếm: Đếm nhịp thở của trẻ trong 1 phút khi trẻ đang nằm yên, không quấy khóc.
    • Nguy hiểm khi: Trên 60 lần/phút (với trẻ dưới 2 tháng), trên 50 lần/phút (với trẻ 2-12 tháng), trên 40 lần/phút (với trẻ 1-5 tuổi).
  • Thở co lõm lồng ngực:
    • Biểu hiện: Phần da ở giữa hoặc dưới các xương sườn bị hút lõm vào sâu mỗi khi trẻ hít vào. Đây là dấu hiệu trẻ đang phải gắng sức rất nhiều để thở.
  • Phập phồng cánh mũi:
    • Biểu hiện: Hai bên cánh mũi của trẻ mở rộng ra khi hít vào.
  • Thở rên, khò khè:
    • Trẻ phát ra tiếng rên “hừ hừ” ở cuối mỗi nhịp thở. Nghe thấy tiếng rít hoặc khò khè rõ ràng bằng tai thường.
  • Cơn ngưng thở:
    • Cực kỳ nguy hiểm, thường gặp ở trẻ sơ sinh. Trẻ đang thở bỗng dưng ngừng thở trong vài giây rồi mới thở tiếp.

b. Thay Đổi Sắc Tắc Da (Dấu hiệu thiếu oxy)

  • Da tím tái:
    • Biểu hiện: Vùng da quanh môi, đầu các ngón tay, ngón chân chuyển sang màu xanh tím hoặc xám nhạt.
    • Nguyên nhân: Máu không nhận đủ oxy để đi nuôi cơ thể. Đây là dấu hiệu cấp cứu!

c. Thay Đổi Về Hành Vi và Tinh Thần

  • Li bì, khó đánh thức:
    • Biểu hiện: Trẻ mệt mỏi, ngủ li bì, gọi hoặc lay nhẹ không phản ứng, khác hẳn với giấc ngủ thông thường.
    • Nguyên nhân: Mệt mỏi do gắng sức thở quá lâu hoặc do thiếu oxy lên não.
  • Quấy khóc dữ dội, không dỗ được: Trẻ có thể quấy khóc vì khó thở, không thể nằm yên.
    n
    Trẻ nhiễm RSV khó thở, thiếu oxy máu sẽ có biểu hiện ngủ li bì

d. Dấu Hiệu Mất Nước (Do Sốt và Bỏ Ăn)

Trẻ nhiễm RSV thường bỏ bú/ăn vì mệt và khó thở (không thể vừa thở bằng miệng vừa bú).

  • Bỏ bú/ăn: Trẻ bú/ăn ít hơn 50% so với bình thường.
  • Tã khô: Số lượng tã ướt ít hơn hẳn (ví dụ, không có tã ướt nào trong 6-8 tiếng).
  • Dấu hiệu khác: Môi khô, mắt trũng, khóc không có nước mắt.

4. Đối Tượng Nào Có Nguy Cơ Cao Bị Biến Chứng Nặng?

Cha mẹ cần đặc biệt cẩn trọng nếu con mình thuộc các nhóm sau:

  • Trẻ sơ sinh (dưới 6 tháng tuổi), đặc biệt là trẻ đẻ non.
  • Trẻ có bệnh tim bẩm sinh.
  • Trẻ có bệnh phổi mạn tính (ví dụ: loạn sản phế quản phổi).
  • Trẻ bị suy giảm miễn dịch.

5. Cha Mẹ Cần Làm Gì?

Khi có dấu hiệu “Cờ Đỏ”:

  • KHÔNG chần chừ, KHÔNG cố gắng tự điều trị tại nhà.
  • Giữ bình tĩnh, cho trẻ ở tư thế thoải mái nhất (thường là bế đứng hoặc ngồi) và đưa trẻ đến bệnh viện gần nhất ngay lập H.o.ặ.c. gọi cấp cứu (115).

Khi có triệu chứng nhẹ (giống cảm lạnh):

  • Hút mũi đúng cách: Sử dụng nước muối sinh lý (Natri Clorid 0.9%) để làm loãng dịch mũi, sau đó dùng dụng cụ hút mũi để hút sạch. Làm trước khi cho trẻ ăn hoặc ngủ.
    h
    Rửa mũi, hút mũi, nhỏ mũi bằng thuốc giảm xung huyết niêm mạc, giảm tiết dịch mũi để giúp trẻ cảm thấy thoải mái, dễ thở hơn
  • Bù dịch/sữa: Cho trẻ bú/uống từng ngụm nhỏ, nhưng chia làm nhiều lần trong ngày.
  • Giữ ẩm không khí: Sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng để làm dịu đường thở.
  • Hạ sốt: Dùng Paracetamol hoặc Ibuprofen (nếu trẻ trên 6 tháng) theo đúng liều lượng khi trẻ sốt trên 38.5°C.

Trong mùa lạnh, việc trẻ bị ho, sổ mũi là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, với một “sát thủ” giấu mặt như RSV, sự cảnh giác không bao giờ là thừa. Cha mẹ không cần quá hoảng loạn, nhưng cần là những “bác sĩ” thông thái của con mình.

Hãy tin vào trực giác của bạn. Nếu bạn cảm thấy con mình “có gì đó không ổn”, đặc biệt là về nhịp thở, đừng ngần ngại tìm kiếm sự trợ giúp y tế. Phát hiện sớm các dấu hiệu nguy hiểm là chìa khóa vàng để bảo vệ con bạn an toàn vượt qua mùa dịch.

Trả lời