Các bệnh mãn tính, Góc Sức Khỏe

“Sát Thủ Thầm Lặng” Đái Tháo Đường: Nhận Biết Ngay Những Dấu Hiệu Này Trước Khi Quá Muộn

Tại Việt Nam, tỷ lệ người mắc đái tháo đường (tiểu đường) đang ngày càng trẻ hóa. Đáng lo ngại hơn, có tới hơn 50% số người mắc bệnh nhưng không hề hay biết mình mang bệnh. Họ chỉ tình cờ phát hiện khi đi khám vì các bệnh lý khác hoặc khi đã xuất hiện các biến chứng nặng nề lên tim, mắt, thận, thần kinh.

Chính vì vậy, việc lắng nghe cơ thể và nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo là chìa khóa vàng để phát hiện bệnh kịp thời, ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm. Nhân sự kiện ý nghĩa này, hãy cùng kiểm tra xem bạn hoặc người thân có đang gặp phải những dấu hiệu dưới đây không nhé!

Đái Tháo Đường Là Gì?  

Bệnh đái tháo đường là một bệnh rối loạn chuyển hóa mạn tính. Khi chúng ta ăn, cơ thể sẽ biến thức ăn thành đường (glucose) để tạo năng lượng. Tuyến tụy sẽ tiết ra một hormone gọi là insulin để giúp “mở cửa” tế bào, cho đường đi vào.

  • Ở đái tháo đường tuýp 1: Cơ thể không sản xuất ra insulin.
  • Ở đái tháo đường tuýp 2 (phổ biến nhất): Cơ thể sản xuất không đủ insulin, hoặc insulin hoạt động không hiệu quả (gọi là kháng insulin).

Khi đó, đường không thể vào tế bào mà bị tích tụ lại trong máu (gọi là tăng đường huyết), gây ra hàng loạt triệu chứng và biến chứng.

Dấu Hiệu “4 Nhiều” Kinh Điển Của Bệnh Đái Tháo Đường

Đây là nhóm triệu chứng cổ điển, thường xuất hiện rầm rộ và rõ rệt, đặc biệt là ở đái tháo đường tuýp 1 hoặc khi tuýp 2 đã trở nặng.

  1. Khát nhiều (Polydipsia)
  • Biểu hiện: Bạn luôn cảm thấy khô miệng và khát nước một cách bất thường, uống rất nhiều nước nhưng vẫn không hết khát.
  • Nguyên nhân: Lượng đường trong máu tăng cao sẽ kéo nước từ các tế bào ra máu. Đồng thời, thận phải làm việc quá sức để loại bỏ đường thừa qua nước tiểu (kéo theo rất nhiều nước), khiến cơ thể bị mất nước và liên tục phát tín hiệu “khát”.
    k
    Đi tiểu nhiều lần và lượng nước tiểu tăng cao là dấu hiệu điển hình của đái tháo đường
  1. Tiểu nhiều (Polyuria)
  • Biểu hiện: Bạn đi tiểu thường xuyên hơn bình thường, đặc biệt là phải thức dậy nhiều lần vào ban đêm để đi tiểu. Lượng nước tiểu mỗi lần cũng nhiều hơn.
  • Nguyên nhân: Thận cố gắng “xả” lượng đường (glucose) dư thừa ra khỏi cơ thể qua nước tiểu. Để làm được điều này, nó phải kéo theo một lượng nước lớn, gây ra tình trạng tiểu nhiều.
  1. Ăn nhiều (Polyphagia)
  • Biểu hiện: Bạn luôn cảm thấy đói cồn cào, ăn nhiều hơn bình thường nhưng vẫn nhanh đói.
  • Nguyên nhân: Mặc dù đường trong máu rất cao, nhưng insulin lại không thể giúp đưa đường vào tế bào. Các tế bào của bạn bị “bỏ đói” năng lượng. Cơ thể lầm tưởng rằng bạn đang đói và liên tục gửi tín hiệu “cần ăn thêm” lên não.
    a
    Đái tháo đường khiến bạn cảm thấy đói và ăn nhiều hơn bình thường
  1. Sụt cân không rõ nguyên nhân (Weight Loss)
  • Biểu hiện: Dù bạn ăn rất nhiều nhưng cân nặng lại sụt giảm nhanh chóng.
  • Nguyên nhân: Khi tế bào không thể lấy năng lượng từ đường, cơ thể buộc phải chuyển sang “đốt” mỡ và cơ bắp dự trữ để lấy năng lượng. Quá trình này gây ra sụt cân nhanh.

Các Dấu Hiệu “Âm Thầm” Thường Bị Bỏ Qua (Đặc Trưng Của Tuýp 2)

Đối với đái tháo đường tuýp 2, các triệu chứng thường tiến triển rất chậm trong nhiều năm và mờ nhạt, khiến người bệnh dễ lầm tưởng là do tuổi tác hoặc stress.

  1. Mệt mỏi kéo dài, thiếu năng lượng
  • Biểu hiện: Bạn luôn cảm thấy uể oải, kiệt sức, không có năng lượng để làm việc dù đã nghỉ ngơi.
  • Nguyên nhân: Tế bào không được cung cấp đủ glucose để hoạt động, gây ra tình trạng “đói năng lượng” toàn cơ thể.
  1. Nhìn mờ (Mờ mắt)
  • Biểu hiện: Thị lực giảm sút, nhìn mọi vật bị mờ, nhòe đi.
  • Nguyên nhân: Lượng đường trong máu cao có thể kéo chất lỏng ra khỏi thủy tinh thể của mắt, làm thay đổi hình dạng của nó và ảnh hưởng đến khả năng tập trung, lấy nét. (Tin vui: triệu chứng này thường có thể hồi phục khi đường huyết được kiểm soát).
    m
    Lượng đường trong máu cao có thể kéo chất lỏng ra khỏi thủy tinh thể của mắt gây nên tình trạng mờ mắt
  1. Vết thương lâu lành hoặc hay bị nhiễm trùng
  • Biểu hiện: Một vết xước nhỏ, vết cắt cũng mất rất nhiều thời gian để lành. Phụ nữ có thể bị nhiễm nấm (đặc biệt là nấm âm đạo) tái đi tái lại.
  • Nguyên nhân: Lượng đường cao trong máu làm suy yếu hệ thống miễn dịch và cản trở khả năng tự chữa lành của cơ thể. Đây cũng là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn và nấm phát triển.
  1. Tê bì, ngứa ran ở tay chân (Kim châm)
  • Biểu hiện: Cảm giác tê, ngứa ran hoặc như có kiến bò ở bàn tay, bàn chân.
  • Nguyên nhân: Đây là dấu hiệu của tổn thương thần kinh (biến chứng thần kinh ngoại biên) do lượng đường trong máu cao kéo dài.
    c
    Lượng đường trong máu kéo dài làm tổn thương thần kinh khiến tay chân tê bì

Bạn Cần Làm Gì?

Đái tháo đường là một căn bệnh mạn tính, nhưng hoàn toàn có thể được kiểm soát nếu phát hiện sớm. Đừng chờ đợi các triệu chứng trở nên rõ ràng.

Hãy chủ động xét nghiệm máu (đường huyết đói) ngay lập tức nếu bạn:

  • Có bất kỳ dấu hiệu nào kể trên.
  • Trên 40 tuổi.
  • Bị thừa cân, béo phì (đặc biệt là béo bụng).
  • Có lối sống tĩnh tại, ít vận động.
  • Trong gia đình có người thân (cha, mẹ, anh chị em ruột) bị đái tháo đường.
  • Đã từng bị đái tháo đường thai kỳ hoặc sinh con trên 4kg.
  • Bị cao huyết áp hoặc rối loạn mỡ máu.

Việc nhận ra sớm các dấu hiệu cảnh báo và chủ động đi tầm soát là hành động thiết thực nhất để bảo vệ bạn khỏi những biến chứng nguy hiểm của căn bệnh này, giúp bạn sống vui, sống khỏe và sống chất lượng hơn.

 

Trả lời